- جهش تولید با مشارکت مردم -
سه‌شنبه, 28 اسفند 1403
خلاصه وظایف:
انعکاس برنامه‌ها، سیاست‌ها ، قوانین و مقررات، آئین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرائی موضوعه در بخش حفاظت، مهندسی رودخانه‌ها و سواحل (تعیین بستر و حریم، حفاظت و نگهداری بستر و حریم، ساماندهی و کنترل سیلاب و صدور مجوز در بستر و حریم منابع آب سطحی) به ادارات امور آب شهرستانها و نظارت بر حسن اجرای آنها.
شرح وظایف اصلی:
اهم فعالیت های انجام شده مدیریت یکپارچه زاینده رود
نظارت و بهره برداری از پساب[اقدامات انجام یافته و در حال انجام در خصوص ساماندهی پساب تصفیه خانه های استان]
نظارت بر شبکه های آبیاری و زهکشی
نظارت بر توزیع آب در کلیه شبکه های آبیاری و زهکشی یاد شده در گروه آب های سطحی انجام می شود. اهم امور مرتبط با شبکه های آبیاری و زهکشی عبارتست از:
نصب کنتورهای هوشمند
در راستای اجرایی شدن ماده 140 قانون برنامه پنج ساله پنجم جمهوری اسلامی ایران (1390-1394) و به منظور لزوم کنترل برداشت مطابق با پروانه های بهره برداری و تحویل حجمی آب مطابق با الگوی کشت، نصب کنتورهای هوشمند آب و برق به عنوان یک راهکار اجرایی موثر مد نظر قرار گرفت که اقدامات انجام شده به شرح ذیل می باشد:
برخورد قانونی با تخلفات آب های سطحی
تخلفات مربوط به حوزه آب های سطحی بسیار متنوع و گسترده بوده و یکی از وظایف این گروه رسیدگی و برخورد قانونی به این تخلفات می باشد. نمونه هایی از تخلفات ثبت شده تا به حال عبارتند از:
بررسی پرونده های ارسالی از شهرستان ها
پرونده های ارسال شده از شهرستان ها به منظورهای زیر مورد رسیدگی قرار می گیرند:
گزارش ماهانه منابع و مصارف آب
تهیه بانک های اطلاعاتی ماهانه
سامانه سیمتا
سامانه ساماب
بانک اطلاعاتی
چکیده اقدامات انجام یافته توسط شرکت آب منطقه ای اصفهان در خصوص پساب تصفیه خانه های فاضلاب
1- جایگزینی پساب با بخشی از آب خام مورد استفاده توسط صنایع استان در حوضه زاینده رود
در این راستا حدود 20 میلیون متر مکعب در سال پساب به صنایع مختلف استان واگذار شده و آب خام برای مصارف دیگر آزاد شده است.
2- تامین بخشی از حقابه تالاب بین المللی گاوخونی از پساب تصفیه خانه جنوب اصفهان
پساب خروجی از تصفیه خانه فاضلاب جنوب به میزان حدود 44 میلیون متر مکعب در سال به منظور انتقال به تالاب گاوخونی رهاسازی می شود.
3- طراحی و اجرای سامانه تجمیع برداشت پساب از تصفیه خانه فاضلاب شاهین شهر به منظور استفاده صنعتی و حذف برداشت های غیرمجاز کشاورزی
با ایجاد سامانه تقسیم پساب در محل تصفیه خانه فاضلاب شاهین شهر، از انتقال پساب به بخش کشاورزی جلوگیری شده و پساب در اختیار بخش های صنعتی و فضای سبز غیر مثمر (در راستای جایگزینی) قرار داده شده است.
4- صدور اخطاریه، اقدام حقوقی و جمع آوری پمپ های برداشت غیر مجاز پساب
5- تحویل پساب از تصفیه خانه شمال به منابع طبیعی برای مصارف بیابان زدایی به میزان 400 هکتار
با انتقال بخشی از پساب تصفیه خانه فاضلاب شمال به میزان بیش از 6 میلیون متر مکعب در سال از طریق کانال، پساب به مصارف بیابان زدایی و جلوگیری از پراکنش ریزگردها اختصاص یافته است.
جدول تخصیص های پساب در راستای جایگزینی و مقابله با ریزگردها
جایگزینی با مصارف صنعتی
جایگزینی با مصارف فضای سبز
بیابان زدایی
50
شایان ذکر است دلیل عمده عدم اختصاص مابقی پساب ها در راستای جایگزینی با آب خام، بعد مسافت محل صنایع با محل خروجی پساب می باشد.
جلوگیری از برداشت های غیر مجاز
به منظور تحویل پساب به دارندگان قرارداد (جایگزینی با آب خام) مشکلات اجتماعی زیادی وجود دارد.شرکت آب منطقه ای اصفهان اقدام به جلوگیری از برداشت های غیر مجاز از پساب نموده است.
برخی آمار مهم تصفیه خانه های فاضلاب استان
پارامتر
میزان
(لیتر در ثانیه)
(میلیون متر مکعب)
کل پساب تولیدی استان
5259
166
کل پساب تولیدی افق 1415
8601
271
سد زاینده رود
موقعیت مکانی سدزاینده رود
سد قوسی زاینده رود در 110 کیلومتری غرب اصفهان بر روی رودخانه زاینده رود احداث شده است .
این طرح شامل تأسیسات زیر می باشد:
سد قوسی زاینده رود
سد تنظیمی زاینده رود
نیروگاه زاینده رود
ایستگاه پمپاژ اصلی
ایستگاه پمپاژ تکمیلی
مشخصات حوضه آبریز
طول رودخانه: زاینده رود تا ورودی دریاچه در ارتفاع 2059 متر حدود 45 کیلومتر
طول دریاچه:حدود 32 کیلومتر
عرض دریاچه:متغیرتا 5 کیلومتر
بلندترین نقطه حوزه:(کوه کاربوش)4300 متر
پست ترین نقطه دریاچه:(بستر رودخانه در محل سدزاینده رود) 1975 متر
مساحت حوزه:413 کیلومترمربع
پست ترین نقطه حوزه آبریز (ورزنه ) درکنار باتلاق گاوخونی: 1450 متر
منابع تأمین آب زاینده رود
الف : حوزه آبریز زاینده رود
1)- چشمه دیمه 2)- چشمه نمک 3)- آب زری 4)- آب چم دره
5)- آب خوربر 6)- آب نالشگران 7)- آب دره قاضی
8)- آب تنگه گزی 9)- آب دولت آباد -(10رودخانه پلاسجان
رودخانه پلاسجان از کوه های جنوب خوانسار سرچشمه می گیرد ، دبی متوسط آن 4.6متر مکعب برثانیه ، حدود 10% آب و حدود 18% رسوب وارده به سدزاینده رود را در بر می گیرد.این رودخانه دارای دو شاخه به شرح زیر می باشد:
شاخه شمال شرقی : از اطراف داران و دامنه سرچشمه می گیرد
شاخه شمال غربی: از غرب اوزون بلاغ ،شمال شرق فریدونشهر و اطراف خمسلو سرچشمه می گیرد.
ضمناً آب چشمه لنگان هم از طریق این رودخانه وارد زاینده رود خواهد شد.
ب)انتقال از حوزه کارون و دز
1)- تونل اول کوهرنگ.
ـ مطالعات و شروع عملیات :1327
ـ بهره برداری: 34-1333
ـ دبی متوسط انتقالی :23 متر مکعب در ثانیه
2)- تونل دوم کوهرنگ
در 5 کیلومتری جنوب شرقی تونل اول واقع و در سال 1364 ـ 1365 به بهره برداری رسیده است.
طول این تونل 2.8 کیلومتر و قطر آن 4.2 متر است و سالانه ضمن انتقال سر ریز سد اول کوهرنگ و آب های موجود حد فاصل سد اول و دوم کوهرنگ ،آب چشمه های ماربران، کلنچین و سرداب را نیز منتقل می کند.
طول تونل ماربره 10.2 کیلومتر و قطر آن 3 متر می باشد.
3)- تونل چشمه لنگان
طرح سد:
سدزاینده رود سدی است بتنی از نوع قوسی ضخیم دو انحنائی که مقاطع افقی آن به شکل شلجمی می باشد.منحنی شلجمی قوس ها با توجه به موقعیت طبیعی تکیه گاه های سمت راست و همچنین قابلیت تغییر شکل سنگ پی انتخاب شده است.
سد از 28 بخش با مقطع افقی ذوزنقه ای و به عرض متوسط 16 متر تشکیل شده است که بتوسط درزهای ساختمانی هیلکوئیدال از یکدیگر تفکیک شده اند.
در بدنه سد تأسیسات زیر تعبیه شده است:
1)- آبگیرهای نیروگاه برق آبی
2)- آبگیرهای تحتانی
3)- تخلیه کننده های طغیان
4)- تونل و گالری های افقی
تخلیه کننده های طغیان:
دو دهانه ورودی تخلیه کننده طغیان بلافاصله در زیر تاج سد واقع شده است.تخلیه کننده طغیان مرکب از دو قسمت بهم چسبیده است هر کدام از یک آستانه ‹‹ کریگر›› منتهی به یک کانال با شیب فوق العاده تند و یک کانال انتهائی با شیب رو به بالا تشکیل شده اند.
هدف از ساختن قسمت اخیر خنثی کردن نیروی آب های تخلیه شده و پرتاب آنها بداخل بستر زاینده رود و به فاصله دور از پای سد است.
تخلیه کننده طغیان دارای دو ورودی مشابه به ابعاد 10.75 * 10.5 متر است که آستانه آنها در رقوم 2052.50 متر قرار دارد و هر کدام قادر هستند حداکثر 750 متر مکعب سیل را تخلیه نمایند.
این ورودی ها توسط دریچه قطاعی باز و بسته می گردند.
آبگیرهای تحتانی :
آبگیر های تحتانی به منظور تأمین آب مورد نیاز کشاورزی در بستر زاینده رود در مواقعی که نیروگاه برق آبی سدزاینده رود احتمالاً متوقف است و همچنین کنترل آب اندازی پشت مخزن سد در نظر گرفته شده اند.
آبگیرهای تحتانی از دو مجرا شامل لوله هائی به قطر 3 متر تشکیل شده اند که در قسمت ورودی دارای دو دریچه محافظ کشوئی به ابعاد 3.5متر * 2.6 متر و در سمت خروجی دارای دو دریچه تنظیم کننده قطاعی به ابعاد 2.5 متر*2 متر می باشند.
حداکثر بده هر یک از این آبگیرها 190 متر مکعب در ثانیه می باشد.
نیروگاه برق آبی سدزاینده رود
نیروگاه برق آبی به منظور تأمین قسمتی از برق مورد نیاز شبکه احداث شده است .کار این نیروگاه شبانه روزی است و بده های متفاوتی را در بستر زاینده رود جاری می سازد و چون میزان آب خروجی از توربین ها در شبانه روز متغیر می باشد لذا سد تنظیم کننده در فاصله چهار کیلومتری پایاب سد اصلی بنا شده است تا بتوان بطور یکنواخت آب مورد نیار پایین دست سد را تأمین کرد.
تولید روزانه نیروگاه تابع مقدارآب مورد نیاز پایین دست می باشد که توسط معاون بهره برداری شرکت ابلاغ می گردد.
نیروگاه بلافاصله در پایاب سدزاینده رود قراردارد و به سه دستگاه توربین فرانسیس با محور قائم مجهز است.
مقدار آب مصرفی هر یک از سه توربین در بار کامل و ارتفاع ریزش اسمی 71.50 متر برابر با 30.5 متر مکعب در ثانیه می باشد.
توربین ها به ژنراتورهائی که مشخصات اصلی آنها بشرح زیر است متصل اند:
قدرت در رژیم دائم 18.4 مگاوات
ضریب قدرت 8
قدرت ظاهری 23 مگاولت آمپر
ولتاژ ژنراتور 10.6 کیلووات
فرکانس 50 هرتز
دور 300 دور در دقیقه
هر مولد مستقیماً به ترانسفورماتوری که فشار الکتریکی را از 10.6 کیلوولت به 63 کیلوولت افزایش میدهد متصل است.
ترانسفورماتور ها از طریق پست خروجی که در بالای برآمدگی طرف چپ سد قرار دارد به خط هوائی انتقال نیرو و سپس به شبکه سراسری برق وصل می گردد.
کنترل توربین ها و ژنراتورها و همچنین کلیه دریچه های سد اصلی و سد تنظیمی از اطاق فرمان نیروگاه عملی می شود.
سد تنظیم کننده :
سد تنظیم کننده تقریباً درچهارکیلومتری پایاب سد اصلی بر روی رودخانه زاینده رود ساخته شده است. ظرفیت مفید این مخزن 1450000 متر مکعب است.
این سد متشکل از یک قسمت بتونی سرریز به ارتفاع 14 متر و طول 120 متر و دو کانال مجهز به دریچه های قطاعی به ابعاد 2.40 متر * 2 متر که قابلیت مانور بوسیله ‹‹ سروموتور›› های روغنی را دارا است می باشد.
مشخصات عمومی سدزاینده رود:
ـ رقوم تاج ازسطح دریا 2063 متر
ـ حداکثر ارتفاع از سنگ پی 100 متر
ـ حداکثر ارتفاع از بستر زاینده رود 88 متر
ـ طول تاج 450 متر
ـ ضخامت در قوس تحتانی 28.72 متر
ـ ضخامت در قوس فوقانی 6.50 متر
ـ حجم بتن ریزی، شامل بتن ریزی دیواره های حفاظتی:535000 متر مکعب
ـ حجم پی کنی 300000 متر مکعب
حداکثر رقوم سطح مخزن (در حالت عادی) از سطح دریا:2095 متر
حداکثر رقوم سطح مخزن (در مواقع طغیان زاینده رود از سطح دریا): 2063 متر
حجم مخزن در رقوم 2095: 1250 میلیون متر مکعب
حجم مفید مخزن:1090 میلون متر مکعب
مساحت سطح مخزن در رقوم 2095 سد تنظیم کننده: 48 کیلومتر مربع
رقوم آستانه سرریز از سطح دریا: 1968.50 متر
حداکثر ارتفاع از سنگ پی: 14 متر
حداکثر ارتفاع از بستر زاینده رود: 10 متر
حجم بتن ریزی : 29000 متر مکعب
مخزن سد تنظیم کننده :
حداقل رقوم سطح مخزن از سطح دریا:1964 متر
حداکثر رقوم سطح مخزن (در مواقع طغیان زاینده رود ) از سطح دریا : 1971.50 متر
حجم کل مخزن در رقوم 1968.50 از سطح دریا: 2 میلیون متر مکعب
حجم مفید مخزن : 1.45 میلیون متر مکعب
هیدرولوژی و تخلیه رودخانه :
بده متوسط سالیانه رودخانه : 38 متر مکعب در ثاینه
مساحت حوزه آبریز : 4200 کیلومتر مربع
حجم کل آب سالیانه رودخانه : 1208 میلیون متر مکعب
ظرفیت تخلیه کننده طغیان (در رقوم 2063 سطح مخزن): 1500 متر مکعب در ثانیه
ظرفیت تخلیه آبگیرهای تحتانی (در رقوم 2063 سطح مخزن ) :380 متر مکعب در ثانیه
نیروگاه برق آبی سدزاینده رود:
توربین فرانسیس با محور قائم 3 واحد
آلترناتور 23000 کیلوولت آمپری 3 واحد
قدرت نصب شده 55200 کیلووات
نیروگاه برقابی کوهرنگ
نیروگاه کوهرنگ بر روی تونل شماره 2 کوهرنگ احداث گردیده و تاسیسات عمده آن شامل باکس کالورت به طول 2050 متر و مخزن آبگیری (هدپوند) به ظرفیت 80 هزار متر مکعب و لوله های آب بر (پنستاک) به طول 1200 متر و ساختمان نیروگاه و کانال پایاب می باشد .
تاریخچه:
اسناد تاریخی نشان میدهد که در زمان ساسانیان (حدود 1400 سال پیش) فکر انتقال آب کارون به زاینده رود وجود داشته و اقدامات مقطعی نیز انجام گرفته است.در زمان دولت شاه عباس صفوی و در حدود 400 سال پیش در طرحی بی نظیر شیخ بهایی دانشمند بزرگ ایرانی سعی نمود با ایجاد یک سد بر روی کارون و بریدن کوه کارکنان این دو رودخانه را به هم متصل سازدکه بعد از حدود 15 سال تلاش حدود یک میلیون کارگر و حفر ترانشه ای به طول 500 متر و عرض 30 متر و ارتفاع 50 متر به علت حمله عثمانی به ایران ، کار متوقف گردید.در عصر حاضر با حفر دو رشته تونل آب کارون به زاینده رود اضافه گردیده است که از سال 1322 تا 1327 تونل شماره یک به طول 2000 متر و دبی 25 متر مکعب در ثانیه و انتقال سالیانه 300 میلیون متر مکعب واز سال 1354 الی 1364تونل شمار ه 2 به طول 2050متر و دبی 50 متر مکعب در ثانیه و انتقال 300 میلیون مترمکعب حفر شده اند.تونل شماره 3 کوهرنگ به طول 23 کیلومتر و دبی 50 متر و انتقال سالیانه 300میلیون مترمکعب در حال اتمام می باشد.
مشخصات فنی نیروگاه کوهرنگ:
سازه هدپوند:
طرح نیروگاه آبی کوهرنگ اولین طرح نیروگاه کشوری است که برای آب بندی حوضچه (هدپوند) آن از پوشش ژئو ممبرین از نوع ژئوکامپوزیت P.V.C (ترکیبی ازژئوممبرین وژئوتکسال) است، استفاده شده است . بدنه این حوضچه با توجه به زمستان های بسیار سرد وزلزله خیز بودن منطقه از مصالح از جنس همگن طراحی شده است.این مخزن به منظور ذخیره سازی آب ، ناً مین هد طراحی توربین ها وهمچنین به عنوان سد عمل می کند .طول تاج مخزن 470 متر به ارتفاع 12 متر وگنجایش 100000 متر مکعب می باشد.سازه های جانبی تشکیل دهنده این مخزن عبارتند از:1- شوت سرریز 2- کالورت سراب
مشخصات فنی هدپوند:
بدنه مخزن سنگریزه ای با هسته رسی با مشخصات زیر می باشد:
مشخصات دریچه های Y.Branch:
مشخصات آشغالگیرها:
